Szacuje się, że banki udzieliły łącznie około 750 tys. kredytów frankowych, z czego ponad 400 tys. zostało już spłaconych. W sądach toczy się około 130 tys. spraw przeciwko bankom. Ponad 60 tys. klientów poszło na ugodę i przewalutowało kredyt na złotowy. 160 tys. kredytów frankowych jest wciąż obsługiwanych przez banki bez udziału sądu.
Analitycy spodziewają się, że wyrok TSUE z 15.06.2023 roku skłoni kolejnych Frankowiczów do wystąpienia na drogę sądową. A co z tymi, którzy mają już spłacony kredyt frankowy? Czy oni również mogą domagać się zwrotu nadpłaconych środków?
Wcześniejsza spłata kredytu a pozew frankowy
Większość dyskusji dotyczących kredytów frankowych toczy się w kontekście zobowiązań, które nie zostały jeszcze spłacone. Tymczasem po gwałtownym wzroście kursu franka szwajcarskiego wielu Frankowiczów zdecydowało się skorzystać z możliwości nadpłaty kredytu. Niektórzy kredytobiorcy posunęli się o krok dalej w przeświadczeniu, że jednorazowa spłata kredytu frankowego będzie najkorzystniejszym rozwiązaniem. Teraz po kilku latach okazuje się, że również ich umowy były nieważne, w związku z czym spłata kredytu frankowego przed terminem była wysoce nieopłacalna. Dotyczy to – zgodnie z szacunkami – ponad 400 tys. umów kredytowych.
Większośc klientów, która zdecydowała się na wcześniejszą spłatę kredytu we frankach szwajcarskich nie występuje na drogę sądową. Wynika to z przeświadczenia, że spłacony kredyt frankowy nie stanowi podstawy do domagania się zwrotu nadpłaconych środków. Tymczasem zwrot pieniędzy od banku jest możliwy także po spłacie kredytu frankowego. Co ważne, przeszkody nie stanowi w tym przypadku wcześniejsza spłata zobowiązania bezpośrednio w CHF. Należy jednak mieć na uwadze termin przedawnienia roszczeń
Spłacony kredyt frankowy: Przedawnienie
Spłata kredytu frankowego przed terminem nie wyklucza możliwości domagania się od banku zwrotu nadpłaconej kwoty. W przypadku kredytu, który nie został jeszcze spłacony, Frankowicz kierujący sprawę do sądu domaga się i zwrotu nadpłaconych środków i unieważnienia umowy kredytowej. W przypadku, w której kredyt jest już spłacony możliwe jest wyłącznie domaganie się zapłaty określonej kwoty, która stanowi różnicę między kwotą wypłaconego kredytu w złotówkach a kwotą spłaconą przez kredytobiorcę. Oczywiście, aby móc pozwać bank muszą wystąpić przesłanki do unieważnienia bądź odfrankowienia umowy.
Kredytobiorca może się domagać zwrotu nadpłaconych środków o ile jego roszczenia nie uległy przedawnieniu. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 118 Kodeksu cywilnego, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 6 lat. Należy przy tym pamiętać, że termin ten wprowadzono w lipcu 2018 roku i dotyczy on tylko tych roszczeń, dla których początek biegu przedawnienia nastąpił po 9 lipca 2018 roku. Wcześniej termin przedawnienia roszczeń wynikających z umów frankowych wynosił i dla wielu umów nadal wynosi 10 lat.
Przedawnienie kredytu frankowego: Od kiedy należy liczyć termin?
Powyższa kwestia została rozstrzygnięta przez Sąd Najwyższy. Zgodnie z przyjętą uchwałą przedawnienie nie może rozpocząć biegu zanim konsument dowiedział się lub rozsądnie rzecz ujmując powinien dowiedzieć się o niedozwolonym charakterze postanowienia. Powyższe orzeczenie jest zgodnie z wyrokiem wydanym przez TSUE w 2021 roku i pozostawia otwartą furtkę dla wielu Frankowiczów, którzy spłacili kredyt przed terminem nie wiedząc jeszcze o niedozwolonych zapisach w podpisanych umowach kredytowych.
W 2019 roku nawet sędziowie nie wiedzieli, czy umowy kredytów frankowych są ważne, czy też nie. W związku z powyższym należy przyjąć, że konsumenci, którzy dokonali spłaty kredytu wcześniej nie mieli możliwości dowiedzieć się o wadliwości umowy kredytu frankowego. W konsekwencji powyższego należałoby przyjąć, że dopiero od tej daty biegnie termin przedawnienia. Taka interpretacja wyroku otwiera nowe możliwości także tym Frankowiczom, którzy spłacili kredyt już ponad 10 lat temu.
W tym miejscu na uwagę zasługuje jeszcze uchwała Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 roku, w której wskazano, że termin przedawnienia dla frankowiczów biegnie dopiero od chwili, kiedy Frankowicz zorientował się, że jego umowa o kredyt frankowy ma klauzule abuzywne lub jest w inny sposób wadliwa. Uchwale nadano moc zasady prawnej, co oznacza, że nie może ona zostać zlekceważona lub pominięta przez sądy rozpatrujące sprawy frankowe.
Spłata kredytu frankowego przed terminem a wyrok TSUE z 15.06.2023
Wyrok TSUE z 15.06.2023 roku rozstrzygnął na korzyść Frankowiczów de facto dwie palące kwestie:
- prawa banku do dodatkowego wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu,
- wstrzymania spłaty kredytu frankowego.
Pierwsza kwestia dotyczy dodatkowego wynagrodzenia dla banku, do jakiego banki rościły sobie prawa z tytułu opłaty za korzystanie z kapitału. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że Dyrektywa 93/13 stoi na przeszkodzie, by bank domagał się dodatkowych opłat, co oznacza, że po unieważnieniu umowy kredytowej, banki nie mogą dochodzić od konsumentów żadnych roszczeń ponad zwrot pieniędzy wypłaconych na podstawie unieważnionej umowy. Co ważne, rozstrzygnięcie to obejmuje również Frankowiczów, którzy spłacili już swój kredyt. Warto o tym pamiętać, ponieważ linia obrony banków obejmuje wykazanie, że konsument nigdy nie podważył umowy kredytowej, w związku z czym nie należy mu się zwrot nadpłaconych środków. Dlatego też tak ważne jest uzyskanie prawomocnego wyroku będącego podstawą do egzekwowania roszczeń od banku w przypadku spłaty kredytu frankowego przed terminem.
Tego samego dnia zapadł kolejny korzystny dla Frankowiczów wyrok.TSUE wskazał, że przepisy Dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie temu, aby Sąd mógł oddalić wniosek kredytobiorcy o wstrzymanie spłaty kredytu frankowego. Wyrok TSUE w sprawie C-287/22 oznacza, że polskie Sądy powinny w zdecydowanie szerszym zakresie udzielać zabezpieczeń na czas procesu i zwalniać frankowiczów z obowiązku płacenia rat kredytu.
Masz spłacony kredyt frankowy, ale podejrzewasz, że istnieją przesłanki do unieważnienia umowy, a co za tym idzie odzyskania nadpłaconych środków finansowych? Skontaktuj się z nami. Od lat pomagamy Frankowiczom. Odzyskujemy pieniądze i poczucie sprawiedliwości.