Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim nakłada na kredytodawców i pośredników kredytowych szereg obowiązków, których niedotrzymanie może skutkować prawem kredytobiorcy do skorzystania z sankcji kredytu darmowego, co oznacza możliwość spłacenia kredytu bez dodatkowych kosztów, takich jak odsetki czy prowizje. To stanowi znaczącą korzyść finansową dla konsumenta.
Jak zaniedbanie obowiązków przez banki może skutkować darmowym kredytem dla konsumenta? Jak konsument może wykorzystać tę sytuację na swoją korzyść? Jakie kroki należy podjąć, aby skutecznie dochodzić swoich praw w kontekście darmowego kredytu? Na te i wiele innych pytań dotyczących sankcji kredytu darmowego odpowiemy w poniższym artykule.
Czym jest sankcja kredytu darmowego?
Instytucja sankcji kredytu darmowego wywodzi się z art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, który brzmi następująco:
„W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.”
Wskazane w cytowanym fragmencie artykuły, ustępy i punkty odnoszą się do określonych sytuacji, w których kredytobiorca zyskuje prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Do sytuacji tych wrócimy za chwilę. Zgodnie z intencją ustawodawcy, przedsiębiorca (bank lub firma pożyczkowa) udzielający kredytu i dopuszczający się naruszeń wobec konsumenta, nie powinien czerpać z tego tytułu korzyści. Błędy i naruszenia przepisów w umowie kredytowej skutkują prawem do zwrotu:
- odsetek,
- prowizji,
- opłat dodatkowych.
Co więcej, pozostałe do spłaty raty kredytu są spłacane wyłącznie do wysokości kapitału.
Obowiązki informacyjne banków i firm pożyczkowych
Sankcja kredytu darmowego bazuje na niedopełnieniu przez bank lub firmę pożyczkową obowiązku informacyjnego. Co to oznacza w praktyce?
Banki są zobowiązane do zapewnienia pełnej przejrzystości w zakresie warunków kredytu. Oznacza to, że wszystkie istotne informacje, takie jak całkowity koszt kredytu, stopa oprocentowania, opłaty dodatkowe, terminy spłat oraz wszelkie inne warunki muszą być jasno i zrozumiale przedstawione kredytobiorcy przed zawarciem umowy. Ponadto, bank musi szczegółowo informować o wszystkich kosztach związanych z kredytem. Obejmuje to nie tylko odsetki, ale również wszelkie prowizje, opłaty administracyjne, koszty ubezpieczenia kredytu oraz inne potencjalne opłaty.Jeśli stopa oprocentowania kredytu może ulec zmianie, bank musi jasno określić, w jakich okolicznościach do tego dojdzie i jakie będą tego konsekwencje dla kredytobiorcy. Kredytobiorca powinien być poinformowany o możliwych konsekwencjach niespłacenia kredytu, w tym o możliwych opłatach za opóźnienie oraz o skutkach prawnych, takich jak wpis do rejestru dłużników. Co ważne, wszystkie powyższe informacje muszą być nie tylko dostępne, ale również przedstawione w sposób zrozumiały dla przeciętnego konsumenta, aby mógł on podjąć świadomą decyzję.
Konsekwencje niedopełnienia obowiązków informacyjnych
Niedopełnienie obowiązków informacyjnych przez banki może skutkować tym, że kredytobiorca uzyska prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Oznacza to, że w przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązków informacyjnych przez bank, kredytobiorca może być zwolniony z obowiązku płacenia odsetek oraz ponoszenia innych dodatkowych kosztów związanych z kredytem, a zobowiązany będzie jedynie do zwrotu pożyczonej kwoty kapitału.
Kto może skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
W większości sytuacji prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego przysługuje konsumentom, w przypadku:
- zaciągnięcia kredytu lub pożyczki konsumenckiej do kwoty 255.500 zł,
- aktywnego i wciąż spłacanego kredytu, nawet wówczas gdy kolejne raty kredytu są spłacane z opóźnieniem,
- aktywnego i niespłaconego kredytu, gdzie już jest windykacja,
- kredytu spłacanego w całości, jeśli oświadczenie zostanie złożone nie później niż maksymalnie 1 rok po spłacie ostatniej raty przedmiotowego zobowiązania.
Jak skorzystać z sankcji kredytu darmowego?
Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego wiąże się z koniecznością wdrożenia pewnej procedury.
Analiza umowy kredytowej
Proces zaczyna się od analizy umowy kredytowej i jej oceny pod kątem zgodności z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności obowiązków informacyjnych, które bank powinien był spełnić. Na tym etapie zaleca się konsultację z ekspertem specjalizującym się w prawie bankowym lub kredytowym, który jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy w umowie występują jakiekolwiek nieprawidłowości, które mogą uprawniać konsumenta do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.
Zgromadzenie dokumentacji i złożenie oświadczenia
Kolejnym krokiem jest zgromadzenie wszelkich dokumentów związanych z umową kredytową – samej umowy, a także korespondencji z instytucją finansową i dokumentów potwierdzających dokonanie płatności. Następnie należy złożyć w banku pisemne oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. W oświadczeniu należy wskazać stwierdzone nieprawidłowości i poinformować bank o zamiarze skorzystania z przysługującego nam prawa.
Działania prawne
Niestety banki i firmy pożyczkowe przejawiają tendencję do interpretowania przepisów o kredycie konsumenckim na własnych zasadach i na własną korzyść. To skutkuje odmową prawa do skorzystania z sankcji kredytu darmowego i koniecznością dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. W takich przypadkach z pomocą przychodzi doświadczona kancelaria prawna. Kancelaria Prawna Adam Saj świadczy pomoc na rzecz konsumentów z Lublina i okolicy. Możemy się poszczycić bogatym portfolio wygranych spraw, co stanowi naszą najlepszą rekomendację. Jeśli podejrzewasz, że podpisana przez Ciebie umowa kredytowa zawiera błędy, braki lub naruszenia kwalifikujące Cię do skorzystania z sankcji kredytu darmowego, zapraszamy do kontaktu.